Satın
alıp içtiğimiz tüm içecekler PET plastik ambalajlarda. Pet şişeler; 7'den 70'e hatta bir yaşından itibaren içinde en çok su tükettiğimiz, yaşamın kaynağını içtiğimiz plastikler, peki ne kadar
sağlıklı?
PET’ lerin
sağlıklı sunum yapma ömrü, aşağı yukarı bir kelebeğinki kadarmış yani iki hafta.Pet şişede su aldığım zamanlar -ki yakın zamana kadar alıyordum- miadına ve ambalajının numarasına bakıyordum ama bu kadar tehlikeli olduğunu bilmiyordum.
Lütfen! Su aldığınız yere cam şişede
su istediğinizi söyleyin. Ne kadar çok talep edersek sağlıklı suya o kadar
hızlı ulaşırız. Cam şişede su bulundurmuyorlarsa, maden suyu iyi bir seçenek.
Neden Cam? Cam; kum, soda ve kireç birleşimidir. Camın temel hammaddesi
topraktaki elementler özellikle de silisyum’dur.
Neden Plastik değil? Plastik; fosil
yakıt olan petrolden elde edilir.
Karbon atomundan oluşan bir polimerdir.
Ege Üniversitesi’nden Radyokimyager, Radyofarmasist Dr. Memduh Sami
TANER’in Tüketiciler org. yazısının PET’ ler ile ilgili bölümünü merak edenler
için aşağıya kopyaladım. Karar Sizin!
Su ve gazlı içeceklerin plastik şişeleri
Geri dönüşsüz (iade edilmeyen) plastik kap ve şişeler
polietilen (PET) ve polivinilklorür (PVC) olarak bilinen polimerlerden, iadeli plastik kaplar ise
Polikarbonat adı verilen polimerik malzemeler kullanılarak üretilmiş
damacanalardan oluşmaktadır. Bu
polimerler üretilirken sağlık açısından çok riskli hammaddeler ile yola
çıkılır. Hatta polikarbonatın üretimindeki hammaddelerden biri de çok tehlikeli
olan fosgen’dir* (fosgen, en çok
bilinen kimyasal silahtır). Suyla etkileşimi minimal derecede olacak şekilde
üretilse de yumuşak (memba) suyu her zaman iyi bir çözgendir, asitli
içeceklerde ise çözücü karakter daha da baskındır. Böyle olunca da tüketicilerin uzun süre polimerik malzemeli
ambalajda beklemiş içecekleri tercih etmemeleri önerilir. Polimerin
yapısındaki kimyasalların ısı, ışık ya da diğer faktörlerden dolayı çözünüp
içeceğe geçmesi, dolayısı ile tüketicilerin oldukça tehlikeli kimyasallara
maruz kalması olasıdır.
Sonuç olarak, maliyeti yüksek olsa da cam malzemeden
oluşmuş damacanalar kullanılmalıdır.
Polimerik malzemelerin ısı ve ultraviyole ışınlardan
etkilenerek bozunabilmesi de muhtemel olduğundan tüketicilerin aynı kapta su
veya asitli içecekleri çok uzun süre bekletmemeleri, beklemiş ise kullanmamaları önerilir.
Sadece insana değil, çevreye de zararlı
Plastik maddeler, yani sentetik-polimerik kimyasallar, doğada
parçalanması, yok olması en uzun süre alan sentetikler arasındadır. Doğa
biyolojik kökenli her atığı belli bir süre zarfında kolayca yaşam döngüsünde
faydalanılabilir bir malzemeye dönüştürebilmektedir, dönüştürme işleminde en
çok da mikrobiyolojik işlemler geçerli olmaktadır. Sentetik malzemeler ise
mikrobiyal-bakteriyel müdahaleye açık değildir.
Şu an yakma haricinde herhangi bir çözümü olmayan katı
atık yok etme sistemleri, plastiğin mevcut haliyle çevreye verdiği zarara çok
benzer bir oranda hava kirliliği oluşturarak yok edilmesine neden olmaktadır.
Plastik içeriğindeki kimyasallar toksik gazlar çıkararak yanma reaksiyonu
vermektedir. Bu da yakma yöntemini riskli ve arzu edilmeyen bir hale
sokmaktadır.
En sağlıklı ambalaj
Ambalaj malzemelerindeki
gelişmeler ve malzeme bilimi çok hızlı bir şekilde gelişiyor, içine aldığı gıda
maddesinin kimyasal yapısı ile en az ilişkiye geçen ambalaj en sağlıklısıdır.
Günümüzde çok dayanıklı polimerler geliştirilmiş durumdadır ancak bahsi geçen
malzemelerin maliyeti bunların yaygınlaşmasını engellemektedir. En iyisi, en
ideali “her zaman ‘CAM AMBALAJ’dır.
Dr. Memduh Sami TANER
(Ph.D.)
Radyokimyager, Radyofarmasist Ege Üniversitesihttp://www.tuketiciler.org/?com=news.read&ID=1712
*Fosgen
(Phosgene) plastik ve böcek zehiri yapımında kullanılan kimyasal bir maddedir.
Oda sıcaklığında (21 derece), fosgen zehirleyici bir gazdır. Soğutarak ve
basınçla fosgen gaz sıvıya dönüştürülebilir.
*http://www.idph.state.il.us/Bioterrorism/factsheets/phosgene.htm
http://www.unalblog.com/tag/kelebeklerin-omru-kac-gundur
Yazının daha başında Fatih Altaylı'nın o yazısı aklıma düşmüştü. İyi olmuş linkini koyduğunuz.
YanıtlaSilCam her zaman sağlıktır. Yoğurt yapımında da tercih edildiğinde bile fark derhal görülür (çok uzun süre dayanma farkı).
Pet şişede su olayı çok yaygın kullanımda. 19 litrelik olanlar bari cam şişelerde satılsa, bu konuya resmi yollardan bir el atılsa. Bir ara mikrop içeren markalar afişe edilip cezalandırılmıştı; ama tarihi, muhafaza edildiği kabın niteliği kimsenin aklına gelip de umursanmıyor.
Bilgilendirici, aydınlatıcı bir post olmuş. Teşekkürler..
Ben bpa içermeyen şişe almıştım ama yosun yaptı :S gerçekten keşke cam şişede satılsa sular. Ben Atatürk orman çiftliğinin sütlerini alıyorum. Cam şişede oluyor ve ne yazıkki geri dönüşümsüz:(( ama onları su şişesi olarak yanımda taşıyorum en azından bu da bir şeydir değil mi?:))
YanıtlaSilİstanbul' da yaşıyorsanız ben Abant suyun 19 litrelik cam damacanalarını kullanıyorum. Camın etrafında koruması da var. Siparişle eskisini alıp yenisini getiriyorlar.Cam damaca için depozito alıyorlar. İade etmek istediğinizde bir miktar eskime payı alıp ücretinizi size geri ödüyorlar. ben çok memnunum.
SilYarım litrelik sütlerin genellikle depozitosu var. bir litreliklerin yok :((
Ama cam insan için de doğa içinde sağlıkla eş değer.
Aaa? Ben o gün geldiğimde bu postta bana cevap vermiştiniz, okumuştum.
YanıtlaSilŞimdi de onu göremiyorum. Ben mi göremiyorum sadece?
Neler oluyor, bir anlasam...
Merhaba ben google kimliğimden blog oluşturduğum için karışıklık oluyor. Blog kimliğim önce anne, google kimliğim T.C. Mine Levent. Buna bir çözüm bulamadım.
Sil